polska

Początki emigracji sięgają XVIII w. Nie licząc osób polskiego pochodzenia z fali Wielkiej Emigracji, emigracja masowa przed I wojną światową była nieliczna (25 tys. osób, często czasowo zatrudnionych w rolnictwie i przemyśle). Pierwszą organizacją polską było Koło Pomocy (1910).

Francja była centrum polskiej aktywności politycznej w czasie I wojny światowej (Komitet Narodowy Polski, Armia Polska we Francji). Po I wojnie światowej napłynęli tu Polacy z Zagłębia Ruhry (ok. 100 tys.) i z Polski (konwencja emigracyjna pomiędzy Polską i Francją w 1919, ok. 600 tys. osób).

Istniało wówczas ok. 140 stowarzyszeń, 50 ponadlokalnych, w latach 1924-1940 ukazywało się ok. 150 czasopism, np.: Wiarus Polski (1924, J. Brejski), Narodowiec (1924, M. Kwiatkowski).

Polonia francuska brała aktywny udział w akcjach strajkowych i działała we francuskich związkach zawodowych – od 1936 istniała sekcja polska Powszechnej Konfederacji Pracy (CGT), a w 1938 przystąpił do niej Związek Robotników Polskich (utworzony 1924).

W czasie II wojny światowej liczba Polonii powiększyła się o 100 tys. robotników przemysłowych i uchodźców oraz zdemobilizowanych żołnierzy. Jednocześnie po wojnie ok. 72 tys. repatriowało się do Polski. Kolejne grupy emigrantów politycznych napłynęły po 1968 i 1980.

Szacuje się, że we Francji żyje ok. 900 tys. osób polskiego pochodzenia.

Istnieje ok. 2 tys. organizacji polonijnych, nadrzędną wśród nich jest Kongres Polonii Francuskiej (utworzony 1949), działa także Wspólnota Francusko-Polska (utworzona 1976).

Po II wojnie światowej powstały również nowe ośrodki kulturalno-patriotyczne, głównie w Paryżu: Instytut Literacki, wydawnictwa: miesięcznik Kultura (J. Giedroyć), Zeszyty Historyczne, wydawnictwo Libella (1956), ośrodek wydawniczy księży pallotynów Editions du Dialogue.

Emigracja „solidarnościowa” po 1981 wydaje m.in.: Zeszyty Literackie (utworzone 1982, pod redakcją B. Toruńczyk), Spotkania. W latach 1939-1964 we Francji wydawano 154 czasopisma.

źródło: Wielka Internetowa Encyklopedia Multimedialna