Nazwisko Hirsz (Hirsch) jest jednym z najstarszych nazwisk występującyh na Pomorzu i Kaszubach, jednocześnie bardzo popularne na tym terenie. Występuje w dwóch wariantach ortograficznych –Hirsz oraz Hirsch. Obydwie formy wywodzą się z jednego pnia genealogicznego. Pierwszą formą było Hirsz, póżniej Hirsch.
Forma Hirsz, Hirsch jest również popularna w judaizmie. Te dwa identyczne nazwiska dzieli jednak wyznanie oraz imiona osobowe. Polskie Hirsz, Hirsch to chrześcijanie.
Nazwisko osobowe Hirsz jest pochodzenia niemieckiego. Niemieckie Hirsch oznacza jelenia. Pierwsza wzmianka o nazwisku osobowym Hirsz (Hirsch) występuje w 1265 roku.
Neumana w postaci Hirze. Neuman objaśnia jego nazwę jako przydomek dla myśliwego lud też przezwisko dla człowieka popędliwego. Nazwisko Hirsz (Hirsch) jest wymieniane wśród przydomków szlachty pomorskiej. Pierwszym z nazwiska i imienia był Niclos Hirsz notowany już w 1483 roku. Według innych badaczy nazwisko Hirsz było znane na Pomorzu już w 1390 roku. Rodzina Hirsz, Hirsch była spowinowacona z Pomyjskimi herbu Jeleń.
Szlachta o nazwisku osobowym Hirsz, Hirsch była książęcymi łowczymi, gospodarzami lasów, organizatorami łowów polowań. Organizowała polowania i opiekowała się również lasami cesarzy niemieckich . Za swoją dobrą służbę otrzymywała liczne nadania ziemskie. Pierwsze nadania pochodzą z 1438 roku. W 1575 roku Książe Barnim daruje im ziemię w Pomysku i Ząbinowicach.
Rodzina Hirsz ( Hirsch) posługiwała się herbem Pomiski. Oprócz rodziny Hirsz, Hirsch tym herbem posługiowały się rodziny Pomejski, Pomiski, Pomoski- łącznie 6 rodzin na terenie Polski. Herb Pomiski przedstawia brązowego jelenia wybiegającego z biało niebieskiej szachownicy. Pola niebieskie przedstawiają rzeki, jeziora, pola oraz lasy. Jeleń to zwierze mające siłę, moc oraz zdolności przywódcze, panuje nad stadem. Herb pochodzi z 1390 roku.
Według spisu występujących w Polsce nazwisk, nazwisko Hrisz (Hirsch) spotyka się w okolicach Bielska Białej, Gorzowa, na Dolnym Śląsku, Mazowszu i Kujawach.
Jednak najwięcej osób o tym nazwisku występuje na Pomorzu a szczególnie na Kaszubach.
T.Gaj. „Polskie rody szlacheckie i ich herby” Wyd. Bentkowski)
