Szelejewo
Szelejewo położone jest w północno-wschodniej części byłego województwa leszczyńskiego, 11 km na wschód od Gostynia. Cały ten teren jest równinny (wysokość 127 m n.p.m.). Klimat odznacza się stosunkowo wysokimi temperaturami i umiarkowanymi opadami. Pierwsze odkryte ślady osadnictwa w najbliższej okolicy Szelejewa sięgają III w. p.n.e.
Najstarsza wzmianka źródłowa o interesującej nas osadzie, a należącej wówczas do grodu książęcego w Grabonogu, pochodzi z roku 1246. wieś znajdowała się na uczęszczanym w tym okresie szlaku handlowym prowadzącym z Wrocławia do Pyzdr. Nie ma zgodności co do pochodzenia nazwy Szelejewo. Są w tej kwestii dwie teorie, z których pierwsza zakłada, iż nazwa wywodzi się od imienia Szaleje, druga zaś – od rośliny szalej (cykuta).
[ historia
Na początku wieku XV ustanowiono formę organizacyjną Szelejewa, jako wsi lokowanej na prawie czynszowym. Osada przeszła wtedy we władanie rycerskie, a kolejnymi właścicielami Szelejewscy herbu Junosza i Pogorzelscy herbu Wczele. W XVI stuleciu, obok folwarku pańszczyźnianego, istniała już wieś sołecka na 2 łanach. Zamieszkiwało ją wówczas 8 kmieci, 1 chałupnik i 1 rzemieślnik. Jak podają źródła, był tu także wiatrak i 2 karczmy.
Rok 1627 był tragiczny dla mieszkańców Szelejewa. Trwająca właśnie w Europie wojna trzydziestoletnia dotarła i tutaj. Wieś została wówczas doszczętnie ograbiona przez działające na tych terenach wojska saskie. Dwadzieścia lat później Andrzej Pogorzelski, kasztelan przemęcki, na miejscu drewnianej kaplicy wniósł kamienny kościółek, który istnieje do dnia dzisiejszego, stanowiąc najstarszy zabytek Szelejewa.
Z końcem wieku XVIII wieś znalazła się w rękach rodu Radzewskich. W tym czasie między Szelejewem a Zimnowodą rozłożył się obozem oddział powstańców kościuszkowskich. Przyczyną było zapewne to, iż jego dowódca, Franciszek Garczyński, miał w majątku szelejewskim krewniaków jako posesorów.
W 1829 r. Szelejewo nabył Józef Pruski. Trzy lata później dokonano tutaj regulacji stosunków włościańskich. Nadano chłopom ziemię dotąd przez nich użytkowaną, zniesiono pańszczyznę, daniny i różne inne powinności wobec dworu. Powstało wóczas 38 indywidualnych gospodarstw chłopskich o powierzchni 25-80 mórg magdeburskich. Obok istniał majątek Szelejewo i trzy folwarki – Bielawy Szelejewskie, Józefowo i Stefanowo. W roku 1833 powstała we wsi szkółka elementarna.
W aktach pruskich XIX w. są wzmianki o udziale mieszkańców dworu i wsi w powstaniach narodowych. W czasie powstania listopadowego syn właściciela majątku, Nazary Pruski, jako 18-letni uczeń gimnazjum we Wrocławiu, wziął udział w wyprawie na Litwę w korpusie gen. Rybińskiego, za co po upadku powstania został przez władze pruskie skazany na 9 miesięcy więzienia. Dwaj mieszkańcy Szelejewa – Antoni Biniasz i Józef Małecki – odnotowani zostali jako uczestnicy bitwy pod Książem w czasie Wiosny Ludów roku 1848.
W 1865 roku Szelejewo stało się własnością niemieckiego rodu Schonburg von Waldenburg. Ogólny areał majątku liczył wtedy 1760 ha. W 1902 roku miał tutaj miejsce strajk dzieci szkolnych, kierowany przez robotników rolnych. Strajk ten był jedynym wówczas w poznańskiem protestem szkolnym dzieci wiejskich. W latach 1908-1910 książe Heinrich Schonburg von Waldenburg wniósł w Szelejewie pałac mysliwski w stylu klasycystycznym, a w miejsce starego ogrodu założył park krajobrazowy.
W roku 1920 właścicielem majątku został Stanisław Karłowski – z urodzenia wielkopolanin – długoletni dyrektor banku we Lwowie. Okazał się dobrym gospodarzem i doprowadził majątek do rozkwitu. Zaliczany w okresie międzywojennym do przodujących włości ziemiańskich w województwie poznańskim.
Okrucieństwa lat II wojny światowej dotknęły również mieszkańców Szelejewa. W publiczne egzekucji na gostynskim rynku w dniu 21 października 1939 r. rozstrzelany został właściciel majątku Stanisław Karłowski. 26 stycznia 1945 roku to data wyzwolenia szelejewa spod okupacji niemieckiej.
Majątek Szelejewa do 1945 roku wynosił 1750 ha.
Decyzją PKWN w 1945 r. wprowadzającą Reformę Rolną na bazie zdewastowanych majątków bez wyposażenia technicznego i inwentarza utworzono Ośrodek Kultury Rolnej dla prowadzenia hodowli roślin. Rozpoczęto organizację hodowli, produkcji rolnej, stopniowe zasiedlanie budynków inwentarzem żywym. Szelejewo po parcelacji zmniejszyło swój obszar do 1280 ha bez lasu i łąk. Utworzono 3 gospodarstwa: Szelejewo, Bielawy, Stefanowo, i taka organizacja przetrwała do 1975 r. W tym to wszystkie 3 gospodarstwa połączono w jeden ośrodek.
Zmieniał się przynależność Szelejewa do różnych organizacji zajmujących się hodowlą roślin i tak:
1945 – 1963 – Sandomiersko-Wielkopolska Hodowla Nasion S.A.
1963 – 1968 – PP Nadwiślańska Hodowla Roślin
1968 – 1975 – PP Hodowla Buraka Cukrowego
1975 – 1991 – PP Poznanska Hodowla Roślin
a po raz pierwszy w powojennej historii Szelejewo uzyskuje pełną samodzielność jako Przedsiębiorstwo Państwowe w 1991 r., które zostało przejęte przez AWRSP oddział Warszawa. Na bazie przejętego gospodarstwa utworzono w 1993 roku Spółkę z o.o. Hodowla Roślin Szelejewo, która to organizacja funkcjonuje do dzisiejszego dnia. w 1998 r. Spółka przejęła 60% udziałów w Spółkach hodowli roślin w Modzurowie i Łagiewnikach, tworząc Grupę Szelejewo, w której nadal prowadzona jest hodowla roślin. Od 1 lipca 2003 Agencja Własności Rolnej Skarbu Państwa została przekształcona w Agencję Nieruchomości Rolnych przejmując HR Szelejewo jako Spółkę strategiczną.
Funkcje dyrektorów w okresie powojennym pełnili:
1945 – 1950 – Piotr Olejnik dyr. SWHR
1950 – 1966 – Henryk Wunschik
1966 – 1975 – Tadeusz Raczkowski
1975 – do dnia dzisiejszego – Franciszek Ratajczyk
Funkcje głównych hodowców roślin pełnili:
– Marian Pestka
– Henryk Gącarzewicz
– Władysław Piotrowski
– Kazimierz Katański
– Wojciech Mikulski – pełni do dnia dzisiejszego
W nowo utworzonej Spółce powołano Zarząd w osobach:
– Franciszek Ratajczyk
– Kazimierz Katański do 1993 r., później Wojciech Mikulski
– Bogdan Minta
oraz Radę Nadzorczą w osobach:
– Henryk Antosiak
– Bożena Nowicka
– J. Wojciechowska, po zmianach
– 1994-1996 Dionizy Gałęzewski
– 1996-1998 Czesław Siekierski
– 1998-1999 Janusz Cichorz
Marek Pogorzelec
Janina Niewińska
Rada została rozwiązana w 1999 roku.
[ kontakt
