W 1661 r. w Sierżnie zanotowany został Jochim Kussow, na przełomie 1747/48 r. w Niezabyszewie zapisano Jacoba Kushow, a w 1780 r. Jürgena Kussow.

Obecnie w „Słowniku nazwisk współcześnie w Polsce używanych” nazwisko to jest słabo reprezentowane: Kusow 1 w woj. legnickim; pochodne Kusowicz 4 w woj. elbląskim; Kusojc 2, po 1 w woj. poznańskim i słupskim.

Nazwisko Kussow odnieść możemy do wsi Kusowo (po niemiecku Kussow) w powiatach słupskim i szczecineckim. Pierwsza z nich notowana była od 1315 r. jako Kossow, potem w 1433 r. jako Kussowe, wreszcie w 1699 r. jako Kussau. Zdaniem E. Rzetelskiej-Feleszko i J. Dumy należy ją wywodzić od nazwy osobowej Kosy lub Koso, albo też – co oboje uważają za mniej prawdopodobne – od Kus czy Kusz. Kusowo w powiecie szczecineckim weszło do źródeł w 1566 r. jako Cussow, potem w 1603 r. Kussow i jego nazwa zinterpretowana została przez wymienionych autorów jako formacja dzierżawcza od nazwy osobowej Kusz lub Kusza (od Jakub).

Jest też Kusowo w gminie Dobrcz w woj. bydgoskim, dla którego F. Nieckula podaje zapis Kossowo z lat 1569-1570 i wyprowadza od nazwy osobowej Kos, znane jest ponadto Kuszewo w powiecie wągrowieckim, zapisane w 1418 r. Koszewo i wyprowadzone od formy osobowej Kosz. Podstawowe dla nazwy wsi imię Kusz wystąpiło jako nazwisko w Bytowie: Jürgen Kusch w 1679 r. Notowane także w „Kreis Bütow” nazwisko Jacob Kuse może oddawać postać Kusy z niemczącą wymianą -y na -e (porównaj Gruby na Grube) lub Kusza (od Jakub) z niemczącą wymianą -a na -e (jak Zielonka na Selonke).

Od nazwy miejscowości Kusowo pochodzi nazwisko Kusowski. W „Słowniku nazwisk” zanotowano 429 jego nosicieli, z tego 8 w woj. bydgoskim, 30 elbląskim, 72 gdańskim, 6 słupskim, 59 bialskopodlaskim, 38 toruńskim, oraz Kussowski 69, z tego 12 w woj. elbląskim, 54 gdańskim, 4 koszalińskim, 43 łódzkim, 34 tarnowskim, 31 włocławskim, 29 wałbrzyskim, 14 koszalińskim. Od wsi Kuszewo powstały nazwiska Kuszewski 985, z tego 29 w woj. bydgoskim 4 elbląskim, 44 gdańskim, 253 kieleckim, i Kuszowski 131, z tego 6 w woj. bydgoskim, 9 elbląskim, 33 gdańskim.

Edward Breza