Nazwisko Grzenia można określić jako środkowokaszubskie. Często spotyka się we wsiach powiatów kartuskiego i wejherowskiego.
W tych regionach notowane są też formy pochodne: Grzenka, Grzenkowicz i Grzenkowski. Historyczne poświadczenia tego nazwiska nie sięgają daleko. Nie odnotował omawianego nazwiska „Słownik staropolskich nazw osobowych”, zawierający wszystkie nazwy osobowe (imiona, nazwiska, przezwiska, nazwy herbów i przymiotniki od tych nazw) utrwalone w źródłach pisanych do XV w. włącznie. Z Powiśla Gdańskiego znane jest dopiero z okresu międzywojennego, na Śląsku także notowane dopiero w XX w., w innych regionach Polski historycznie nie poświadczone. Dziś według „Słownika nazwisk współcześnie w Polsce używanych” w Polsce żyje 838 obywateli o nazwisku Grzenia, w tym w województwie gdańskim 363. 124 o nazwisku Grzenik, 7 o nazwisku Grzenkiewicz, 1213 o nazwisku Grzenkowicz, w tym 949 w woj. gdańskim, 62 o nazwisku Greinke (to zniemczona forma nazwiska Grzenka), w tym 23 w woj. gdańskim.
W Kartuskiem Grzenia zanotowany został w pierwszej połowie XIX w. w parafii Chmielno, a w drugiej połowie tego wieku w parafii Sierakowice, przy czym z początku XIX w. potwierdzona została forma pochodna Grzenka, utworzona za pomocą przyrostka -ka od formy Grzenia. Nazwisko Grzenkowski powstało za pomocą sufiksu -owski oraz Grzenisz z końca XIX w. Ks. Bernard Sychta podał w swoim „Słowniku kaszubskim” (t. I, s. 378), że Grzenia to częste nazwisko kaszubskie. Podał także formę oboczną Grzena i pochodną Grzenk. Odnotował również nazwę Grzenia jako 1. uosobienie (personifikację) snu i 2. uosobienie biedy z Kartuskiego. Uosobieniem snu ma być też według ks. Sychty nazwa Grzesz, a wyraz pospolity grzeszk oznacza „śpiocha” oraz „niedołęgę”, „ślamazarę”. Uosobienie snu i biedy to na pewno wtórne znaczenie powstałe stąd, że jakiś Grzenia był śpiochem, a inny biedakiem. Zaszedł tu tzw. proces apelatywizacji nazwy własnej, czyli przejścia nazwy własnej do roli wyrazu pospolitego, jak np. z imienia własnego Karol (Wielki) powstał polski wyraz król czy nazwy biblijnych miast Sodomy i Gomory nabrały znaczenia „rozprzężenia moralnego”.
Nazwisko Grzenia pochodzi jako zdrobnienie czy spieszczenie od pełnego imienia Grzegorz, znanego dobrze w Polsce, a wywodzącego się od greckiego czasownika gregorein o znaczeniu „czuwać”. Od imienia Grzegorz mamy wiele nazwisk, jak Grzegorz, Grzegorek, Grześ, Grześk, Grześkowiak, Grzesik, Grzegorczyk, może też Grzela i Grzelak, a na wschodzie Polski (pod wpływem ukraińskim i białoruskim), Hryc, Hrycek, Hryckiewicz i inne z początkowym H-. Wśród nich jest też Grzenia.
Edward Breza
