Na początku poszukiwań często jedyną informacją pozwalającą wyszukać dalsze powiązania jest nazwa miasta lub wsi z której prawdopodobnie pochodził nasz przodek. Często precyzyjna identyfikacja tego miejsca jest decydująca dla dalszych poszukiwań ponieważ może doprowadzić do parafii, w której znajdować się mogą księgi parafialne z interesującymi nas wpisami. Często także w okolicy mieszkają inne osoby bądź to powiązane z rodziną, której rodowód tworzymy, bądź też mający jakieś przydatne dla nas informacje.
W tym artykule przedstawimy zmiany w podziale administracyjnym i terytorialnym Polski na przestrzeni wieków. Pozwoli to przypisać poszukiwaną miejscowość do jednej z gmin, powiatów, prowincji czy województwa (zobacz jednostki administracyjne), które w różnych okresach czasu znajdowały się we władaniu różnych państw – to z kolei może wytyczyć nowe kierunki poszukiwań.
W (nawiasach) zmiany i alternatywna nomenklatura …
Inflanty
- województwo derpskie
- województwo parnawskie
- województwo wendeńskie
- (województwo inflanckie – od 1667)
- (obwód marienhauski)
- (powiat dyneburski)
- (powiat lucyński)
- (powiat rzeżycki)
Korona
Kujawy
- województwo brzeskie-kujawskie
- powiat brzeski
- powiat kowalski
- powiat kruszwicki
- powiat przedecki
- powiat radziejowski
- województwo inowrocławskie
- powiat bydgoski
- powiat inowrocławski
- ziemia dobrzyńska
- powiat dobrzyński
- powiat lipnowski
- powiat rypiński
Małopolska
- województwo krakowskie
- powiat biecki (ziemia)
- powiat krakowski (ziemia)
- powiat ksiąski
- powiat lelowski (ziemia)
- powiat proszowski
- powiat sądecko-czchowski (ziemia sądecka)
- powiat szczyrzycki
- powiat śląski (księstwa Oświęcimskie, Siewierskie i Zatorskie – do XVII w.]
- ziemia spiska (starostwo)
- województwo lubelskie
- powiat lubelski
- powiat urzędowski
- ziemia łukowska
- województwo sandomierskie
- powiat chęciński
- powiat opoczyński
- powiat pilzneński (ziemia)
- powiat radomski (ziemia)
- powiat sandomierski
- powiat wiślicki
- powiat ziemia stężycka
Mazowsze
- województwo mazowieckie
- ziemia ciechanowska
- powiat ciechanowski
- powiat przasnyski
- powiat sąchocki (czerwiński)
- ziemia czerska
- powiat czerski
- powiat garwoliński
- powiat grójecki
- powiat warecki
- ziemia liwska (powiat)
- ziemia łomżyńska
- powiat koleński
- powiat łomżyński
- powiat ostrołęcki
- powiat zambrowski (ziemia)
- ziemia nurska
- powiat kamieńczykowski
- powiat nurski
- powiat ostrowski
- ziemia rożańska
- powiat makowski (ziemia)
- powiat rożański
- ziemia warszawska
- powiat błoński
- powiat tarczyński
- powiat warszawski
- ziemia wiska
- powiat radziłłowski
- powiat wąsoski
- powiat wiski
- ziemia wyszogrodzka (powiat)
- ziemia zakroczymska
- powiat nowomiejski
- powiat serocki
- powiat zakroczymski
- województwo płockie
- ziemia płocka
- powiat bielski (ziemia)
- powiat płocki (ziemia)
- powiat płoński
- powiat raciąski
- powiat sierpecki
- ziemia zawkrzeńska
- powiat mławski (ziemia)
- powiat niedzborski
- powiat szreński (ziemia)
- województwo rawskie
- ziemia gostynińska
- powiat gąbiński
- powiat gostyniński
- ziemia rawska
- powiat bialski
- powiat rawski
- ziemia sochaczewska
- powiat mszczonowski
- powiat sochaczewski
Podlasie
- województwo podlaskie
- powiat bielski (ziemia)
- powiat drohiczyński (ziemia)
- powiat mielnicki (ziemia)
Pomorze
- województwo pomorskie
- powiat bytowski (1637-1657)
- powiat człuchowski (ziemia)
- powiat gdański
- powiat kościerski (od XVII w.)
- powiat lęborski (1637-1657)
- powiat mirachowski (ziemia)
- powiat nowski
- powiat pucki (ziemia)
- powiat skarszewski (od XVII w.)
- powiat święcki (ziemia)
- powiat tczewski (ziemia)
- powiat tucholski (ziemia)
Prusy Królewskie
- Księstwo Warmińskie (biskupstwo, województwo)
- województwo chełmińskie
- ziemia chełmińska
- powiat chełmiński
- powiat grudziądzki
- powiat kowalewski
- powiat radzyński
- powiat toruński
- ziemia michałowska
- powiat brodnicki
- powiat nowomiejski
- województwo malborskie
- powiat elbląski
- powiat kiszporski (dzierzgoński)
- powiat malborski
- powiat sztumski
Wielkopolska
- województwo kaliskie
- powiat gnieźnieński
- powiat kaliski
- powiat kcyński
- powiat koniński
- powiat nakielski (ziemia)
- powiat pyzdrski
- województwo łęczyckie
- powiat brzeziński (ziemia)
- powiat łęczycki (ziemia)
- powiat orłowski (ziemia)
- województwo poznańskie
- powiat kościański
- powiat poznański
- powiat wałecki
- starostwo drahimskie
- ziemia wschowska
- województwo sieradzkie
- powiat piotrkowski
- powiat radomszczański
- powiat sieradzki
- powiat szadkowski
- ziemia wieluńska
- powiat ostrzeszowski
- powiat wieluński
- (województwo gnieźnieńskie – od 1768)
ziemia piltyńska (powiat, starostwo – od 1611)
ziemie ruskie (ukraińskie)
- województwo bełskie
- powiat bełski (ziemia)
- powiat buski (ziemia)
- powiat grabowiecki (ziemia)
- powiat horodelski (ziemia)
- powiat lubaczowski
- województwo bracławskie
- powiat bracławski (zwinogrodzki)
- powiat winnicki (ziemia)
- województwo czernihowskie (1645-1667)
- powiat czernichowski (ziemia)
- powiat nowogrodzki (ziemia)
- województwo kijowskie
- powiat kijowski
- powiat owrucki
- powiat żytomierski (ziemia)
- województwo podolskie (Podole)
- powiat czerwonogrodzki
- powiat kamieniecki (ziemia)
- powiat latyczowski (ziemia)
- województwo ruskie
- ziemia halicka
- powiat halicki
- powiat kołomyjski
- powiat trembowelski (ziemia)
- ziemia lwowska
- powiat lwowski
- powiat żydaczowski
- ziemia przemyska
- powiat przemyski
- powiat przeworski
- ziemia sanocka (powiat)
- województwo wołyńskie (Wołyń)
- powiat krzemieniecki (ziemia)
- powiat łucki (ziemia)
- powiat włodzimierski
- ziemia chełmska
- powiat chełmski
- powiat krasnostawski
Wielkie Księstwo Litewskie
Białoruś
- województwo mińskie
- powiat miński (ziemia)
- powiat mozyrski (ziemia)
- powiat rzeczycki
- województwo mścisławskie
- powiat mścisławski (ziemia)
- województwo nowogródzkie
- powiat nowogródzki (ziemia)
- Księstwo Słuckie
- powiat słonimski (ziemia)
- powiat wołkowyski
- województwo połockie
- powiat połocki
- województwo smoleńskie (do 1667)
- powiat smoleński (ziemia)
- powiat starodubski
- województwo witebskie
- powiat orszański
- powiat witebski (ziemia)
Litwa
- województwo brzeskie-litewskie
- powiat brzeski
- powiat piński (ziemia)
- województwo trockie
- powiat grodzieński (ziemia)
- powiat kowieński
- powiat trocki (ziemia)
- powiat upicki
- województwo wileńskie
- powiat brasławski (ziemia)
- powiat lidzki
- powiat oszmiański
- powiat wilenski
- powiat wiłkomierski
Żmudź (Księstwo Żmudzkie, starostwo żmudzkie) – 29 traktów (małych powiatów, starostw)
- Berżany
- Birżyniany
- Ejragoła
- Gondiga
- Jaswony
- Korklany
- Korszew
- Kroże
- Małe Dyrwiany
- Mendigiany
- Pojury
- Połonga
- Potumsza
- Powendeń
- Retow
- Posienie
- Szadów
- Szawle
- Tendziagoła
- Telsze
- Twery
- Użwenta
- Wielkie Dyrwiany
- Wielona
- Wierszwiany
- Wilki
- Windukle
- Zapuszczański (Użgiris)
- Żokany
w sprawie 4 Pułku Ułanów Zaniemeńskich -proszę o kontak – 501531199