„Słownik nazwisk współcześnie w Polsce używanych” podaje 8 osób o nazwisku Damerau: 7 w woj. bydgoskim, 1 toruńskim; 1 Damerow w woj. koszalińskim, 2 wtórne modelowe, utworzone za pomocą przyrostka -owski od Damerow.
Historycznie Hans Damerow zapisany był w latach 1703-1712 we wsi Łebień w gminie Nowa Wieś Lęborska w inwentarzu starostwa lęborskiego. Wiele zapisów tego nazwiska podał hrabia -wan Damerau-Dambrowski, który zajął się swoim rodowym nazwiskiem i przydomkiem Mądry. W pracy o przydomkach szlachty pomorskiej podałem z Wojnowa pod Gdańskiem szlachcica i dziedzica tej wsi, Feliksa Dameraw.
Jest to najpewniej nazwisko od wsi Dąbrowa, powstałe z dawnych określeń analitycznych typu (po łacinie) Joannes de Kalisz lub (po niemiecku) Johann von Kalisz = Jan Kalisz. Wsi Dąbrowa w Polsce jest ok. 100. Często nazywały się historycznie zdrobniale Dąbrówka lub też – odwrotnie – Dąbrowa przeszła w strukturę zdrobniałą Dąbrówka. Trudno więc wskazać, o jaką Dąbrowę tu chodziło. Wspomniany baron Iwan twierdzi, że była to dawna Dąbrowa (dziś Dąbrówka), wieś szlachecka w parafii Drzycim w powiecie świeckim, jako że jego zdaniem rodzina z Wojanowa przybyła do Dąbrowy i od nazwy wsi przyjęła nazwisko. W rzeczywistości jednak już w Wojanowie zapisany został Feliks Dameraw ! Najbliżej położone są dwie Dąbrowy w gminie Studzienice w powiecie bytowskim. Obie stanowiły własność drobnej szlachty kaszubskiej, mianowicie Czarna Dąbrowa, zapisana w 1345 r. jako Czarn-Damerow, w czasach pruskich zwała się Sonnenwalde; druga wieś – Osława Dąbrowa, zapisana w 1329 r. jako Oslaw-Samerow, w czasach pruskich nazywała się Rudolfswalde. Obie miejscowości były gniazdami rodzin Dąbrowskich. Ziemia Lęborko-Bytowska zawsze stanowiła jakąś wspólnotę. Jest też Dąbrowa Człuchowska, zwana w czasach pruskich Damerau, a w 1570 r. Dąmbrowa (wcześniejszymi zapisami nie dysponuję). Z Pomorza Środkowego wymienić można Dąbrowę pod Darłowem, notowaną od 1252 r. jako Damerowe; Dąbrowę Białogardzką, notowaną w formie Damerow od 1322 r., Starą i Nową Dąbrowę pod Słupskiem, utrwaloną jako Damerowen od 1499 r.
Znamienne, że Niemcy w nazwach Dąbrowa, wymawianych przez Słowian z rozszczepieniem samogłoski -ą do -om, opuszczali regularnie -b, a między grupę -mr wstawali -e, a więc Dąbrowa, fonetycznie Dombrowa, po uproszczeniu Domrova, przekształca się w zniemczone Damerau lub Damerow. Zastępowanie -ą (fonetycznie -on) przez -a mogło się wiązać z tym, że w staropolszczyźnie w XIV w. była tylko jedna samogłoska nosowa, bliska co do wartości ustnej samogłosce -a. Podobny proces zaszedł w imieniu Dąbrówka, które nosiła księżniczka pomorska zmarła w klasztorze norbertanek w 1223 r. w Żukowie. W wydaniu tekstu przez W. Kętrzyńskiego imię to zapisano jako Damroca, stąd upowszechniła się na Pomorzu Damroka. W wydaniu M. Perlbacha, niemieckiego archiwisty gdańskiego – Dąbroka, Również w nazwie wsi Dęblin pod Skarszewami nastąpiło pod wpływem niemieckim uproszczenie do postaci Demlin.
Była też rodzina pisana Damerkau i Damire, notowana od 1520 r. na Ziemi Lęborsko-Bytowskiej. Dziś nie wymieniana w „Słowniku nazwisk współcześnie w Polsce używanych”, więc albo wyemigrowała do Niemiec, albo wymarła (przynajmniej w linii męskiej). Nazwisko przyjęła od wsi Dśbrówka, niem. Gross Damerkau w gminie Łęczyce (parafia Rozłazino) w powiecie lęborskim. Historycznie były to dwie wsie: Gross Damerkau, zapisana w 1359 r. jako Damerow, a więc Dśbrowa, i Klein Damerkau, zapisana w 1357 r. Dampraw, 1406 r. zaś Damerowke. Formy Damerkau i Damirke stały się przydomkami szlacheckimi Dąbrowskich z szlacheckiej wsi Dąbrówka (Lęborska).
Bliskie fonetycznie nazwisko Damer 39: 14 w woj. bydgoskim, 22 gdańskim, 3 lubelskim i Dammer 37: 23 w woj. bydgoskim, 5 gdańskim, 3 katowickim, 1 szczecińskim, 2 tarnowskim, zostało też potwierdzone w 1747 r. w Nowych Hutach w gminie i parafii Tuchomie w powiecie bytowskim, gdzie mieszkał chałupnik Christof Dammer. Wywodzę je jednak od formy Dam, będącej skrótem pełnego imienia Damian (porównaj Domin od Dominik, Dan od Daniel), z niemieckim przyrostkiem -er, jak np. Myszk(i)er od Myszk, zdrobnieniami od Myślibora.
Nazwy wsi Dąbrówka i Dąbrowa pochodzą oczywiście od rzeczowników pospolitych dąbrowa, czyli las dębowy i dąbrówka – mały las dębowy.
Edward Breza
